Σύμφωνα με το έγγραφο Α.Π. 6862/7-3-2014 – Διεύθυνση Νομοθετικού Έργου ΥΠΕΚΑ ρυθμίζεται πως: «… η εξέταση των προσφυγών-ενστάσεων κατά τη νομοθεσία περί αυθαιρέτων από το ΣΥ.ΠΟ.Θ.Α. θα είναι κατ’ αρχήν έλεγχος νομιμότητας και συνεπώς ζητήματα ουσίας (όπως π.χ. εμβαδομετρήσεις επιφανειών επί αυθαιρέτων κατασκευών ή ακόμα και παλαιότητα κατασκευής εφόσον αυτό προϋποθέτει τεχνική ουσιαστική κρίση και όχι απλό έλεγχο συμβολαιογραφικών τίτλων ή άλλων αποδεικτικών εγγράφων) αρμόδια κατά την άποψη μας είναι η Υ.ΔΟΜ..
Περαιτέρω επισημαίνουμε ότι τα ΣΥ.ΠΟ.Θ.Α. εξετάζουν τις προσφυγές καθώς και τις ενστάσεις κατά τη διαδικασία του Π.Δ. 267/98 μόνο ως προς τη νομιμότητα των πράξεων που προσβάλλονται χωρίς να προκύπτει ότι έχουν διαπλαστικές εξουσίες υπό την έννοια της δυνατότητας ουσιαστικής τροποποίησης του περιεχομένου π.χ. μιας έκθεσης αυτοψίας, αλλά εξαντλείται η αρμοδιότητα τους στον έλεγχο της νομιμότητας, εντοπίζοντας τα σημεία που τυχόν οι πράξεις πάσχουν.»
Περαιτέρω με την ΔΟΚΚ/Α’ – Εγκύκλιος 17/23-10-2012 ρυθμίστηκε πως «… Μετά τη συγκρότηση του ΣΥΠΟΘΑ, καταργούνται οι επιτροπές κρίσεως ενστάσεων αυθαιρέτων του άρθρου 4 του Π.Δ/τος 267/98 και οι εκκρεμείς υποθέσεις ενστάσεων εισάγονται προς εκδίκαση στο ΣΥ.ΠΟ.Θ.Α. κατά ρητή εφαρμογή της παρ. β του άρθρου 31 του Ν.4030/2011, κατά την οποία τα ΣΥ.ΠΟ.Θ.Α. εξετάζουν κάθε προσφυγή κατά των πράξεων και παραλείψεων των οργάνων των Υ.ΔΟΜ. και των πρώην πολεοδομικών γραφείων, σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος και τις νομοθεσίας περί αυθαιρέτων (π.δ. 267/98), μετά την καταβολή του παραβόλου της παρ. 2 του άρθρου 33 του ν.4030/2011.»
Τέλος, κατά το άρθρο 25 – Ν 2690/1999: ΚΩΔΙΚΑΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ και άλλες διατάξεις (269881) ρυθμίζεται πως:
Ειδική διοικητική προσφυγή – Ενδικοφανής προσφυγή
- Όπου προβλέπεται από ειδικές διατάξεις, ο ενδιαφερόμενος, για την αποκατάσταση υλικής ή ηθικής βλάβης των έννομων συμφερόντων του που προκαλείται από διοικητική πράξη, μπορεί, με προσφυγή του, η οποία ακσείται ενώπιον του προβλεπόμενου από τις διατάξεις αυτές διοικητικού οργάνου και μέσα στην οριζόμενη από τις ίδιες προθεσμία, να ζητήσει, κατά περίπτωση, την ακύρωση ή την τροποποίηση της πράξης.
- Το διοικητικό όργανο, ανάλογα με την πρόβλεψη των σχετικών διατάξεων, είτε εξετάζει μόνο τη νομιμότητα της πράξης, οπότε και μπορεί να την ακυρώσει εν όλω ή εν μέρει ή να απορρίψει την προσφυγή (ειδική διοικητική προσφυγή), είτε εξετάζει τόσο τη νομιμότητα της πράξης όσο και την ουσία της υπόθεσης, οπότε και μπορεί να ακυρώσει εν όλω ή εν μέρει ή να τροποποιήσει την πράξη ή να απορρίψει την προσφυγή (ενδικοφανής προσφυγή). Το αρμόδιο όργανο οφείλει να γνωστοποιήσει στον προσφεύγοντα την απόφασή του μέσα στην προθεσμία που τυχόν τάσσουν οι σχετικές διατάξεις, αλλιώς, στην περίπτωση μεν της ειδικής προσφυγής, το αργότερο μέσα σε τριάντα (30) ημέρες, στην περίπτωση δε της ενδικοφανούς προσφυγής, το αργότερο μέσα σε τρεις (3) μήνες.
- Αν αρμόδιο να αποφανθεί για την ειδική διοικητική, ή την ενδικοφανή, προσφυγή είναι άλλο διοικητικό όργανο, εκείνο στο οποίο αυτή κατατέθηκε οφείλει να τη διαβιβάσει στο αρμόδιο όργανο το αργότερο μέσα σε πέντε (5) ημέρες. Και στην περίπτωση αυτή, η γνωστοποίηση της απόφασης του αρμόδιου διοικητικού οργάνου, στον ενδιαφερόμενο, πρέπει να γίνεται μέσα στις κατά την παρ. 2 προθεσμίες.
Συμπερασματικά, το ΣΥ.ΠΟ.Θ.Α., εξετάζει μόνο από πλευράς νομιμότητας και μόνο από την άποψη της συνδρομής των προϋποθέσεων που τάσσει ο νόμος για την εκάστοτε προβαλλόμενη διοικητική πράξη. Ως εκ τούτου, το «Συμβούλιο» δεν έχει διαπλαστικές εξουσίες και η απόφαση επί της προσφυγής εκδίδεται βάσει αμιγώς αντικειμενικών δεδομένων και είναι ασύνδετη προς οποιαδήποτε υποκειμενική συμπεριφορά προσώπου που σχετίζεται με τη διοικητική πράξη.
Ειδικότερα, το διοικητικό όργανο, εν προκειμένω το ΣΥΠΟΘΑ, έχει την εξουσία από το νόμο (Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας) να εξετάζει μόνο τη νομιμότητα της πράξης και να την ακυρώσει εν όλω ή εν μέρει. Πλην δε από έγγραφο της Διεύθυνσης Νομοθετικού Έργου αλλά και την κοινή πρακτική, το Συμβούλιο ασκεί έλεγχος νομιμότητας και συνεπώς για ζητήματα ουσίας (όπως π.χ. εμβαδομετρήσεις επιφανειών επί αυθαιρέτων κατασκευών…) αρμόδια είναι η Υ.ΔΟΜ.. Επομένως η Υ.ΔΟΜ. να αναπέμπει κάθε φάκελο με στοιχειοθετημένη τεχνικά εισήγηση περί μερικής αποδοχής της προσφυγής, και τότε ενδεχομένως το Συμβούλιου θα μπορούσε να λάβει μια τέτοια απόφαση.
